Historia piłki ręcznej


Współczesna piłka ręczna uformowała się pod koniec XIX wieku w północnej Europie, głównie w Danii, Niemczech, Norwegii i Szwecji. Duńczyk Holger Nielsen spisał pierwsze zasady i reguły nowoczesnej piłki ręcznej (handbold) w 1898 roku (opublikował je w roku 1906) - m.in. 3-sekundy na przetrzymanie piłki czy zakaz biegania z piłką. Kolejny zbiór zasad gry został opublikowany 29 października 1917 roku przez Maxa Heisera. W jego założeniu miała to być gra dla kobiet, bardziej dla nich przyjazna niż nowo powstała wówczas "męska" piłka nożna. Datę tą przyjmuje się za narodziny piłki ręcznej. W roku 1919 zasady gry zostały rozwinięte przez Carla Schelenza, który wprowadził przepisy uatrakcyjniające tą dyscyplinę dla mężczyzn. Pierwszy mecz międzypaństwowy rozegrano 13 września 1925 roku w Halle: Niemcy - Austria 6:3. Podczas igrzysk olimpijskich w Amsterdamie w 1928 roku, powstała pierwsza Międzynarodowa Federacja Amatorskiej Piłki Ręcznej (IAHF). Pierwsze mistrzostwa świata drużyn męskich 7- (tzw. wersja duńska) i 11-osobowych (tzw. wersja niemiecka) rozegrano w 1938 roku w Niemczech. W obu kategoriach zwyciężyli gospodarze. Mistrzostwa świata kobiet rozgrywane są natomiast od 1957 roku.Przez kilkanaście lat obie formy piłki ręcznej istniały obok siebie, jednak gra z udziałem 11 zawodników stopniowo zanikała, a szczypiorniak rozgrywany przez 7 graczy stawał się coraz bardziej popularny. Podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku, na życzenie Adolfa Hitlera, przeprowadzono po raz pierwszy i jedyny zawody piłki ręcznej na stadionie otwartym. Rozgrywane one były na zewnątrz, na boisku o wymiarach 90-100 x 55-65 metrów, ta odmiana piłki ręcznej nosiła nazwę Feldhandball. Ostatni mecz reprezentacji Niemiec zgromadził 100 tys. widzów, co jest do dzisiaj rekordem frekwencji na meczu piłki ręcznej. Ostatnie mistrzostwa w Feldhandballu odbyły się w roku 1976.

W Polsce sport w wersji niemieckiej (11-osobowej) zaczął być uprawiany w 1917 w Szczypiornie (obecnej dzielnicy Kalisza )przez internowanych polskich żołnierzy Legionów Polskich, stąd pochodzi nazwa szczypiorniak, która nie jest jednak adekwatna do współczesnej wersji 7-osobowej (inne zasady gry, boisko i inne). Wersja najbardziej rozpowszechniona mówi, że legioniści nauczyli się grać od niemieckich wartowników. Ale jest ona najbardziej wątpliwa. Nie ma na nią dowodów we wspomnieniach, można za to przeczytać, że "leguny wykombinowali nową grę". Piłka ręczna pojawiła się na przełomie XIX i XX w. w Niemczech i w Danii. Możliwe jest, że któryś z legionistów podpatrzył ją właśnie tam. We wspomnieniach pojawia się nazwisko majora Grzmota-Skotnickiego, który miał zainicjować grę w Szczypiornie, ale też kaprala Antoniego Jarząbka. Gra rozpowszechniła się potem wśród żołnierzy Batalionu Pogranicznego, którzy w 1918 r. zdobyli koszary w Szczypiornie i tam stacjonowali [. Za rok narodzin piłki ręcznej w Polsce uznaje się rok 1918. Reprezentantem polskiej piłki ręcznej jest od 1928 roku Związek Piłki Ręcznej w Polsce.

W 1946 roku powołano International Handball Federation (IHF), która kieruje obecnie rozwojem dyscypliny. Piłka ręczna (7-osobowa) powróciła do programu podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku, kobiety startują na igrzyskach olimpijskich od 1976 roku.
Wg danych IHF z grudnia 2006 roku, zrzesza ona 159 federacji krajowych reprezentujących 1 130 000 zespołów i 31 milionów graczy, trenerów, działaczy sportowych i sędziów

  -->